Nguồn: Tuổi trẻ Onlime, ngày 11/3/2016 - Tham
gia chuyên mục Dân đặt hàng lãnh đạo TP.HCM, ông Diệp Văn Sơn đã đưa ra 7
nguyên nhân lý giải cho việc hội họp lu bù ở Việt Nam.
Nhằm góp thêm một góc nhìn khác,
chuyên mục Dân đặt hàng lãnh đạo TP.HCM do Tuổi Trẻ làm cầu nối xin trích đăng bài viết này:
Được biết lãnh đạo TP.HCM chỉ đạo sở ban
ngành bớt họp để có thời gian đi cơ sở. Đây là sự chỉ đạo xác đáng. Mấy năm về trước, có một lãnh đạo
TP.HCM thống kê mỗi năm ông được mời dự 700 cuộc họp ở Trung ương và địa
phương, thậm chí có ngày được mời dự 7 cuộc!
Theo Patrick Lencioni, tác giả quyển sách Chết vì hội họp, trong lời giới thiệu có nói ông
từng tiếp xúc với rất nhiều nhà lãnh đạo, một câu nói ông thường được nghe
là “Nếu tôi không phải dự hội họp, tôi sẽ làm được nhiều việc hơn”. Ở nước ta công bằng mà nói, hội họp nói chung
là những cuộc họp bổ ích, không có nó là không xong. Với cơ chế hiện hành, thực
trạng của nền hành chính chỉ có họp mới giải quyết được công việc. Mọi ngành
mọi cấp từ trung ương đến địa phương điều hành công việc từ bàn hội nghị.
Đó là còn chưa kể đến cả hệ thống chính trị
thực chất đã bị tình trạng hành chính hóa các đoàn thể cũng lấy hội họp làm
phương tiện hoạt động, kéo cả chính quyền vào cuộc. Đi tìm nguyên nhân lý giải cho chế độ hội họp
lu bù gây áp lực cho công việc của lãnh đạo các địa phương, có thể thấy do các
nguyên nhân sau:
- Thứ nhất, nguyên
nhân đưa đến tình trạng họp hành triền miên (một ngày có khi dự 7 cuộc, cuộc
nào cũng quan trọng - phát biểu của một đồng chí phó chủ tịch UBND thành
phố) do phân công phân cấp không rõ ràng. Chúng tôi biết rằng trong 7 cuộc họp
đó sẽ được giảm thiểu nếu có sự giao quyền tự chủ cho các sở, phân cấp cho quận
huyện, nâng cao trách nhiệm và sự chịu trách nhiệm của người đứng đầu các cơ
quan này. Dự 7 cuộc họp, 7 nội dung khác nhau, dứt khoát không thể có những chỉ
đạo sâu sát được!
- Thứ hai, việc phân
định chức năng giữa các cơ quan chưa rõ ràng, còn chồng chéo, một việc không có
người chịu trách nhiệm chính, có quá nhiều cơ quan tổ chức tham gia cùng một
việc, cho nên phải họp bàn để thống nhất từ chuyện lớn đến chuyện nhỏ, đòi hỏi
có mặt đủ thành phần.
- Thứ ba, cơ chế Đảng
lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ chưa được làm rõ, chưa được thể
chế hóa. Có những việc phải tiến hành 5-6 cuộc họp như: họp thường vụ, họp ban
cán sự, họp thường trực ủy ban, họp ủy ban, nhiều việc phải đưa ra HĐND, họp
triển khai ra sở ngành, quận huyện... Đồng chí chủ tịch tất nhiên là phải dự đủ
các cuộc họp này!
- Thứ tư, chế độ
tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách chưa được làm rõ.
- Thứ năm, phân cấp trung ương, địa
phương chưa rõ, chưa được thể chế hóa, chế độ hóa và ngay giữa 3 cấp ở địa
phương cũng tương tự.
- Thứ sáu, chưa
xóa bỏ được tư duy bao cấp trong quản lý, cái gì nhà nước cũng ôm, cái gì
cũng đòi xin - cho, báo bẩm... Muốn giảm họp phải nhận diện cho rõ cái gì nhà
nước cần quản lý, cái gì giao cho các thành phần khác, các tổ chức xã hội... Tóm
lại là muốn giảm họp phải mạnh dạn giảm nội dung quản lý (theo xu thế cải cách
hành chính).
- Thứ bảy, có hay
chăng vấn đề năng lực ở đây, hoặc thiếu tính quyết đoán, không dám chịu trách
nhiệm... nên kéo tập thể vào sinh ra họp hành.
Có ý kiến cho rằng sử dụng triệt để giải
pháp công nghệ thông tin để giảm họp. Chúng tôi thiết nghĩ đưa công nghệ thông
tin vào quản lý là cần thiết, nhưng công nghệ thông tin chỉ là phương tiện,
công cụ nên chỉ giải quyết được cái ngọn, không thể giải quyết được cái
gốc đó là cơ chế. Cũng đã từng có những cố gắng giảm họp tại các
địa phương bằng cách ban hành quy chế quy định khi nào thì được tổ chức
hội nghị. Tuy nhiên xem ra quy chế chỉ là mệnh lệnh hành chính không có cơ sở
khoa học. Vì thế phải tích cực cải cách cơ chế mới mong giảm họp một cách
căn cơ có cơ sở khoa học.